Zangtechniek
Er word vaak gesproken over buikademhaling of buiksteun als er over zangtechniek word gesproken. Wat is zangtechniek eigenlijk? En wat is nu een goede ademhaling en waarom is het zo belangrijk tijdens het zingen? Wat is dan eigenlijk ademsteun? En… wat hebben ballonnen daar, in hemelsnaam, mee te maken? Nog belangrijker zelfs, hoe werken je stembanden eigenlijk?!
Wat is zangtechniek?
Net als bij piano spelen of gitaarspelen kan je technieken gebruiken tijdens het zingen. Bij piano of gitaar kan je een bepaalde stand van de handen zien als een techniek. Of een bepaalde aanslag van een snaar op een gitaar. Bij zingen heb je ook techniek, zangtechniek wel te verstaan. Dit is, in mijn optiek, een stukje ingewikkelder dan bij een instrument als gitaar of piano. Een blaasinstrument komt al meer in de buurt qua moeilijkheidsgraad van techniek, omdat zij ook met ademhaling en ademsteun te maken hebben.
Bijna alles aan technieken bij het zingen, zit van binnen. Doordat je niet kan zien wat je doet, is het belangrijk dat je aanvoelt wat er van binnen gebeurd. Laat dat nou net het aller, aller lastigste zijn. Waar moet je beginnen en wat moet je dan precies voelen? Waarom is ademhaling belangrijk? Wat is ademsteun? Wat doen je stembanden? Welke spieren gebruik je en waar en wanneer?
Ik zie zangtechniek en zingen als een puzzel. Er zijn zoveel losse stukjes die goed gevormd moeten zijn. Als je ze dan uiteindelijk zo hebt gevormd dat ze precies goed zijn, kan je ze samen voegen. Wanneer ze allemaal in elkaar klikken, dan pas krijg je ’the whole picture’. En alleen dan, begrijp je waarom bepaalde dingen belangrijk zijn om te leren en te begrijpen.
Zangtechniek: Ademhaling tijdens zingen
Waarom is het belangrijk?
Wanneer je echt goed wilt leren, hoe je je zangstem controleert en goed gebruikt, is ademhaling stap nummer 1! Vaak word er gesproken over buiksteun en buikspieren als ‘steun’ voor je stem, maar is dit de meest optimale manier om te ‘steunen’ tijdens het zingen? Wanneer je zangles hebt en er wordt besproken hoe je moet ademen, komt de term buikademhaling al snel naar voren. Maar, wat betekent dit nou precies en hoe doe je dit en misschien een nog belangrijkere vraag, waar is het goed voor? Ademsteun is eigenlijk stap twee, stap een is, ademhaling.
Hoe ontstaat een toon?
Een toon komt voort uit het trillen van de stembanden. Die stembanden, kunnen langer en dunner, of dikker en korter worden en dit heeft invloed, op de hoogte van de toon. Wanneer de stembanden langer en dunner zijn, is de toon hoger en wanneer ze korter en dikker zijn, is de toon lager. Daarbij is het belangrijk dat je begrijpt, dat het gaat om de spanning die er daardoor op de stembanden komen tijdens het vibreren. Als de stembanden langer en uitgerekter zijn, staan ze strakker, waardoor ze sneller kunnen vibreren en een hogere toon produceren. Uiteindelijk heeft de hoogte van een toon namelijk te maken, met de frequentie, snelheid, van een toon. Hoe sneller de vibratie, hoe hoger de frequentie.
De vibratie die een toon tot stand brengt, wordt veroorzaakt door lucht, die door de stembanden heen wordt ‘geperst’. Doordat de stembanden heen en weer bewegen ontstaan er geluidsgolven. Die geluidsgolven worden gevormd in de holtes, zoals de keel, mond en voorhoofdsholtes, tot een specifiek geluid. Doordat deze holtes bij iedereen uniek zijn, klinken we allemaal anders. Aangezien de geluidsgolven voortkomen uit vibrerende lucht, is het voor de hand liggend dat ademhaling, belangrijk is. De adem die jij tot je neemt, is dus de sleutel tot je stemgeluid!
Zangtechniek: Ademsteun tijdens het zingen
Luchtdruk
Wanneer je inademt is het super belangrijk, dat je de luchtdruk in je longen opvoert. Dus als je oppervlakkig inademt, is de luchtdruk niet hoog genoeg. Daarom is het belangrijk dat je leert om goed laag in te ademen, zodat je longen zich optimaal kunnen vullen met lucht. Ook gaat je middenrif, dit is de belangrijkste spier die je ademhaling regelt, optimaal omlaag. Deze spier regelt ook hoe snel je uitademt.
Hoge luchtdruk, betekent meer kracht onder je stembanden en dit heeft invloed, op de toon en het volume van je stem. Wanneer je zacht en laag zingt, heb je een lagere luchtdruk nodig, dan wanneer je hoog en hard zingt.
Je kan dit proces vergelijken met een ballon. Wanneer je een ballon opblaast, komt deze steeds strakker gespannen te staan. Wanneer je de opening, het ’tuutje’ om het maar even een naam te geven, zodanig uitrekt, zodat er lucht uit kan, hoor je een bepaalde luchtstroom met een bepaalde ’toon’. Hoe meer lucht er in een keer uit kan lopen, hoe minder strakgespannen de ballon komt te staan, en hoe slapper de luchtstroom wordt, die er uitloopt. Natuurlijk heeft de spanning die op het ’tuutje’ ook invloed, maar dat is voor een volgende blog post.
Stel je zou hard op de ballon duwen wanneer deze opgeblazen is, en het ’tuutje’ zou gesloten zijn, barst de ballon. Als je het ’tuutje’ openhoud, wanneer je duwt op de ballon, zou er een nog hardere luchtstroom uit komen, dus meer volume en hogere vibratie en dus toon. Maar de druk op de ballon wordt op een gegeven moment wel ongemakkelijk hoog. Het is daarom belangrijk dat je leert doseren en aanvoelen, wanneer je te veel of te weinig luchtdruk hebt. Maar wanneer je de balans hebt gevonden, zal je merken dat heel veel dingen makkelijker zullen gaan tijdens het zingen.
Al deze dingen leer je, wanneer je over zangtechniek en stemgebruik leert.
Een zang oefening voor thuis!
Inademen
- Sta rechtop, met je knieën uit het slot en je schouders laag en ontspannen.
- Leg je handen op je onderbuik (zie foto) en adem rustig in, zonder geluid, door je (open en ontspannen) mond.
- Geef wat tegendruk met de handen en duw tegen je buik aan.
- Zorg ervoor dat je met je buik de handen weg duwt tijdens het inademen. Hierdoor zet de buik uit en komt er tegelijkertijd een lichte spanning op te staan.
- Wanneer je zodanig ingeademd hebt, zodat je buik helemaal uitgezet hebt, maar er geen druk op de borst is, houd je de adem, met een open keel, vijf tellen vast.
Uitademen
- Na die vijf tellen adem je rustig uit op een TSSSSSSSSSSS. Probeer de luchtstroom zo gelijkmatig mogelijk en zonder te schokken te krijgen.
- Je houdt je buik zo lang mogelijk opgeblazen als een ballon, maar laat wel toe dat de buik naar binnen beweegt. Denk aan die ballon. Wanneer een ballon leegloopt, zal de ballon ook langzaam aan en evenredig met de lucht, kleiner worden en inzakken. Maar let op, wanneer je het ’tuutje’ los laat, zal de ballon weg schieten en direct slap worden! Daarom willen we de spanning er zo lang mogelijk op laten, zonder te hard te duwen.
- Wanneer je helemaal bent uitgeademd, adem je meteen weer in. Herhaal de oefening een aantal keer achter elkaar. Let ook op dat je wel ruimte maakt in je borstkas, maar je schouders ontspannen houdt.
- Probeer dit elke dag even te doen, vijf minuten is genoeg! Het hoeft geen uren te duren, maar elke dag, vijf minuten, is zeker aan te raden.
Succes!
Stel een vraag aan May-Britt
Heb je een specifieke vraag, of wil je graag weten of ik je kan helpen bij een specifiek stemprobleem? Stel dan direct je vraag en ik zal deze zo snel mogelijk beantwoorden!